Εξέλιξη των «πράσινων στεγών»

         

Οι στέγες, οι οποίες μπορούν να αποτελούν ως και το 32% της οριζόντιας επιφάνειας των δομημένων περιοχών, είναι σημαντικοί παράγοντες της κατανάλωσης ενέργειας και της ανθεκτικότητας των κτιρίων στο νερό της βροχής (Oberndorfer, E., et al, σελ. 823). 

       Οι πράσινες στέγες, συμβαδίζουν με τους σκοπούς των ενεργειακών πολιτικών και των πολιτικών για βιώσιμες πόλεις τόσο στο εξωτερικό, όσο και στην Ελλάδα. Ειδικά σε χώρες του εξωτερικού όπως η Γερμανία και η Ελβετία, έχουν προωθηθεί ιδιαίτερα μέσω της νομοθεσίας, με σημαντικά θετικά αποτελέσματα για τα αστικά περιβάλλοντα (Boscoe, A., 2003, σελ.24).

Νορβηγία

      Ως πράσινες στέγες είναι γνωστές οι στέγες που καλύπτονται από βλάστηση, η οποία αναπτύσσεται υπό ελεγχόμενες συνθήκες και παρουσιάζει ποικίλα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη, ενώ συμπεριφέρεται σαν οποιαδήποτε άλλη βλάστηση στο έδαφος. Οι πράσινες στέγες είναι επίσης γνωστές ως Πράσινες Ταράτσες, Οικολογικές Στέγες, Πράσινες Οροφές, Ταρατσόκηποι, Φυτεμένα Δώματα, Roof Gardens, κλπ. (Ματσουκάς, Θ.) 

Ισλανδία

       Η εφαρμογή των πράσινων στεγών ξεκινά, ουσιαστικά, με τις πρώτες ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με το χτίσιμο κατοικιών, ενώ χαρακτηριστικά παραδείγματα της ιστορίας, αποτελούν οι κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας στη Μεσοποταμία που χρονολογούνται από το 600 π.Χ., παρόμοιες τεχνικές που εφάρμοζαν οι Βίκινγκς και οι Ινδιάνοι στα καταλύματά τους, κ.ά. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αποτελούσαν στοιχείο πλούτου και καλαισθησίας.

         Στη σύγχρονη εποχή και κυρίως στην αρχιτεκτονική του 20ο αι., αποτελούν τυπικό φαινόμενο σε περιπτώσεις όπως η τοπική αρχιτεκτονική των περιοχών της Β. Ευρώπης (Koppány, A., ). Κατά τον προηγούμενο αιώνα, έγιναν διάφορες καινοτόμες εφαρμογές, όπως αυτή στη στέγη του κτιρίου Rockefeller στην πόλη της Νέας Υόρκης (Ματσουκάς, Θ.) 

        Ως τα τέλη της δεκαετίας του 1970, επικρατούσε ο τύπος της εντατικής πράσινης στέγης  γνωστός ως roof garden, κατά τα τελευταία 10 χρόνια, ωστόσο, έχουν επεκταθεί πολύ οι εκτατικές εφαρμογές ως αποτέλεσμα της αλλαγής νοοτροπίας, δίνοντας μία πιο οικολογική διάσταση στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ειδικά στα βιομηχανικά κτίρια (Koppány, A., ). Νέες εφαρμογές εμφανίζονται στη Β. Αμερική, την Ιαπωνία και την Ευρώπη, με πρωτοπόρο τη Γερμανία, που έχει θεσπίσει ειδικούς νόμους και έχει θέσει στόχους βιώσιμης ανάπτυξης στις πόλεις της.

      Από το 1980 οι πράσινες στέγες αναπτύχθηκαν ραγδαία στη Γερμανία, με ετήσια άνοδο της βιομηχανίας κατασκευής τους κατά 15- 20%. Το 2003 καταγράφηκε ως πράσινο το 15% των οροφών της χώρας, ενώ πάνω από το 50% των πόλεων της Γερμανίας προωθούν την τακτική αυτή μέσω ειδικών διατάξεων, επιδοτήσεων και μείωσης της φορολογίας. 

Γερμανία

         Η πιο εντυπωσιακή κατασκευή στην Ευρώπη είναι, ίσως, ο φυτικός τοίχος που καλύπτει τμήμα του κτιρίου του Μουσείου Qual Branly στο Παρίσι. Αντίστοιχη ανάπτυξη παρατηρείται και στη Β. Αμερική, σε μεγάλες πόλεις όπως το Σικάγο, η Νέα Υόρκη, το Κολόμπο και το Σιάτλ, με ευρεία εφαρμογή υπό την αιγίδα των κυβερνήσεών τους. Η Ουάσιγκτον ήταν η πρώτη Πολιτεία η οποία αποφάσισε το «πρασίνισμα» όλων των νέων δημόσιων κτιρίων της. 

         Στην Ελλάδα, η πρώτη εφαρμογή σε μη επίπεδη οροφή εφαρμόστηκε στην κεντρική πλατεία του Δήμου Ρέντη (Ματσουκάς, Θ.). Ωστόσο, ο ιδιοκτήτης μιας οικοδομής μπορεί να βοηθηθεί οικονομικά, ώστε να καλύψει με φυτά την οροφή της, μόνο αν η κίνηση αυτή αποτελεί επαγγελματική επένδυση (Ηλ. Περ. ‘’ΕΥΠΛΟΙΑ’’). Πιο συγκεκριμένα, ορισμένα παραδείγματα πόλεων και χωρών, όπου προωθείται από την Πολιτεία το συγκεκριμένο μέτρο, είναι τα εξής (Ηλ. Περ. ‘’ΕΥΠΛΟΙΑ’’):

 Πόρτλαντ, HΠA. O δήμος προωθεί την επέκταση των πράσινων ταρατσών, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πλημμύρες στις περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων. Σε εφαρμογή είναι δύο διαφορετικά προγράμματα επιδότησης των ιδιοκτητών. ƒ

 Γερμανία. Μία στις δέκα οροφές κτιρίων είναι πράσινη, ενώ περισσότερες από 80 δημοτικές αρχές παρέχουν κίνητρα για την υιοθέτηση του μέτρου από τους δημότες. Στην πόλη Σιντελφίνγκεν, τα υπό ανακαίνιση κρατικά κτίρια υποχρεούνται να μετατρέψουν τις οροφές τους σε πράσινες, ενώ στο Bερολίνο παρέχεται οικονομική βοήθεια ίση με 3,5 ευρώ ανά τετραγωνικό για τις πράσινες στέγες. Στην περιοχή της Bεστφαλίας, όπου και τίθενται συγκεκριμένες προδιαγραφές για τη δημιουργία πράσινης οροφής, με στόχο τον περιορισμό του όγκου των ομβρίων υδάτων που καταλήγουν στο αποχετευτικό σύστημα, η επιδότηση φθάνει τα 7,5 ευρώ ανά τετραγωνικό. ƒ 

Bανκούβερ, Kαναδάς. H δημοτική αρχή της πόλης, επιτρέπει την υπέρβαση του ανώτατου ορίου ύψους των κτιρίων, στην περίπτωση κατασκευής πράσινης στέγης. 

 Tόκιο, Iαπωνία. Σε κτίρια με οροφή μεγαλύτερη των 1.000 τετραγωνικών μέτρων οι ιδιοκτήτες τους υποχρεούνται να φυτεύουν τουλάχιστον το 20% αυτής.

Ιαπωνία

Κύπρος. Προβλέπεται επιδότηση της τάξης του 30% για κάθε κατοικία που θα εφαρμόσει οποιοδήποτε μέτρο εξοικονόμησης ενέργειας, όπως βελτίωση των εγκαταστάσεων και του κελύφους του κτιρίου και φύτευση οροφών (pathfinder). 

πηγη: ΕΚΚΕ