Λαχανόκηπος στο δώμα
Της Σταυρούλας Κατσογιάννη
Γεωπόνου (ΓΠΑ) - Αρχιτέκτονα τοπίου
Η αξιοποίηση της στέγης
Η ανάγκη του ανθρώπου να ζήσει σε πιο ασφαλή περιβάλλοντα και να έχει πρόσβαση σε επαρκή τροφή, και ασφαλή προϊόντα τον οδηγεί σε νέες προοπτικές καλλιέργειας μέσα στη πόλη. Αστικά αγροκτήματα μπορούν να δημιουργηθούν πέρα από τα ελεύθερα οικόπεδα, τους δημοτικούς λαχανόκηπους, τους ιδιωτικούς λαχανόκηπους και στις στέγες. Η στέγη που παραμένει άδεια και υποβαθμισμένη θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ένα ζωντανό τόπο που εκτός από αισθητική ικανοποίηση θα καλύπτει ένα μέρος ή ακόμα και εξ ολοκλήρου τις διατροφικές ανάγκες των χρηστών.
Η τεχνολογία και η τεχνογνωσία των συστημάτων φύτευσης των δωμάτων έχει εξελιχτεί, εφόσον λοιπόν το κτίριο αντέχει στατικά, υπάρχει η δυνατότητα να εγκατασταθεί πράσινο δώμα, χωρίς να δημιουργήσει το παραμικρό πρόβλημα, αλλά αντίθετα να προστατέψει το κτίριο και να το αναβαθμίσει.
Τι είναι όμως πράσινο δώμα;
Είναι ένα σύστημα που αποτελείται από στρώματα διαφορετικών υλικών (αντιρριζική μεμβράνη, αποστραγγιστικό σύστημα, φίλτρα, υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών), τα οποία τοποθετούνται πάνω από την υπάρχουσα μόνωση και αποτελούν την υποδομή για την εγκατάσταση της βλάστησης. Υπάρχουν διάφοροι τύποι φυτεμένων δωμάτων τα κυριότερα είναι ο εντατικός και ο εκτατικός. Οι εκτατικές πράσινες στέγες έχουν μικρότερο βάρος, έχουν πιο ρηχά υποστρώματα, είναι πιο οικονομικές και μπορούν να αναπτυχθούν πόες και πολύ μικροί θάμνοι, σε σύγκριση με τις εντατικές στέγες που μπορούν να φιλοξενήσουν ακόμα και δέντρα.
Λαχανόκηπος στο δώμα
 |
| Δώμα εκτατικού τύπου με πάχος εδαφικού υποστρώματος 12 εκ. |
Ο λαχανόκηπος στην ταράτσα είναι ένας κήπος που λειτουργεί ενιαία, σαν σύνολο όπως ακριβώς και στο έδαφος, με μόνη διαφορά ότι στο δώμα τα φυτά βρίσκονται κάτω από καθεστώς πλήρους ηλιοφάνειας, εκτεθειμένα στους ανέμους και στις υψηλές θερμοκρασίες. Στόχος είναι τα φυτά να ευδοκιμήσουν, να δώσουν καρπούς, όχι απλώς να επιβιώσουν, για αυτό πρέπει να τους εξασφαλίσουμε όσο το δυνατό καλύτερες συνθήκες ανάπτυξης.
Καταρχήν το εδαφικό υπόστρωμα, το οποίο δεν είναι χώμα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στα φυτά να αναπτύξουν ένα πυκνό ριζικό σύστημα, να ικανοποιεί τις φυσικές, χημικές και βιολογικές ανάγκες τους, απαιτείται να έχει συγκεκριμένο πορώδες, PH και κοκκομετρία να είναι σταθερό, να απορροφά νερό, να επιτρέπει τον αερισμό του ριζικού συστήματος των φυτών, να στραγγίζει και τέλος να μην συμπιέζεται .Καλύτερα να τοποθετηθούν έτοιμα σπορόφυτα που υπάρχουν στο εμπόριο ή να προετοιμάσετε μόνοι σας τα φυτά σας σε ένα σπορείο και να τα μεταφυτεύσετε στο δώμα όταν είναι έτοιμα. Τα κατάλληλα εργαλεία για τη φύτευση των φυτών δεν πρέπει να είναι αιχμηρά, γιατί μπορεί να τραυματίσουν κάποιο υλικό της διαστρωμάτωσης. Η φύτευση μπορεί να γίνει ακόμα και με τα χέρια μιας και το εδαφικό υπόστρωμα είναι ελαφρύ και δουλεύεται εύκολα. Η πυκνότητα φύτευσης εξαρτάται από το είδος του φυτού, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των φυτών. Θα ήταν χρήσιμο να επιτυγχάνεται εδαφοκάλυψη είτε από τα φυτά είτε από κάποιο άλλο υλικό ώστε να γίνεται οικονομία νερού και να αποφεύγονται τα ανεπιθύμητα ζιζάνια. Τις πρώτες μέρες εγκατάστασης του λαχανόκηπου χρειάζεται προσοχή στις επισκέψεις των πουλιών που μπορεί να ξεριζώσουν τα νεαρά φυτά καθώς ψάχνουν για τροφή.
Είναι προτιμότερο να γίνονται συνδυασμοί φυτών και μάλιστα φυτών με διαφορετικά ύψη. Πχ. φασολάκια, πεπόνι, καρπούζι, κολοκύθι, αγγούρι, ντομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα.Συνήθως, τα φυτά που ανταποκρίνεται καλύτερα στις συνθήκες του τελευταίου ορόφου είναι προσαρμοσμένα στα ξηρά κλίματα με συμπαγές και ανθεκτικό σχήμα. Επίσης είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα σχέδιο εναλλαγής καλλιεργειών ώστε ο λαχανόκηπος να δίνει προϊόντα όλο το χρόνο.
Σε ανεμόπληκτες στέγες είναι καλύτερα να επιλέγονται φυτά χαμηλού ύψους, για να αποφεύγονται οι τραυματισμοί ιδιαίτερα της νεαρής βλάστησης. Η παρουσία στηθαίου περιφερειακά του δώματος προστατεύει τα φυτά από τις ριπές του ανέμου, σε περίπτωση όμως που δεν υπάρχει στηθαίο, ο ρόλος του αντικαθίσταται από ένα φυτικό φράχτη.
 |
| Λαχανικά σε δώμα στο Ελληνικό Αττικής .Διακρίνεται το εδαφικό υπόστρωμα. |
Η λίπανση των φυτών γίνεται αποκλειστικά με οργανικό λίπασμα αργής αποδέσμευσης, σε καμιά περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε χημικό λίπασμα στο λαχανόκηπο που βρίσκεται σε φυτεμένο δώμα. Επίσης λόγω αυξημένων αναγκών των φυτών για θρέψη είναι απαραίτητο μεγαλύτερο ποσοστό οργανικής ουσίας στο εδαφικό υπόστρωμα.
Η μελέτη και η κατασκευή του φυτεμένου δώματος θα πρέπει να γίνει από γεωτεχνικό επιστήμονα και εξειδικευμένα συνεργεία και βέβαια σύμφωνα με τις προδιαγραφές (Αριθμ. οικ. 911/12/2011 -ΦΕΚ 14 Β/11-1-2012). Η διαχείρισή του μπορεί να γίνει από τον χρήστη του κτιρίου προσφέροντάς του, καρπούς, τη χαρά της ενασχόλησης και της δημιουργίας αλλά και ένα βιώσιμο περιβάλλον. Μην ξεχνάμε ότι τα μεγάλα αστικά κέντρα εξαντλούν πόρους από ολόκληρες περιοχές γύρω από αυτά για να τα τροφοδοτήσουν.
Η πράσινη στέγη μπορεί να γίνει πραγματικότητα και στο δικό σας χώρο, αποζημιώνοντας σας σε πολλά επίπεδα και αλλάζοντας τη καθημερινότητά σας. Μην στερηθείτε τα πολλαπλά οφέλη της.
ανάλογο αρθρο:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου