Κοτοπούλης Γρηγόρης
Γεωπόνος Γ.Π.Α.
Η βλάστηση που αναπτύσσεται στις οροφές των κτιρίων πάνω σε ειδικά συστήµατα υποδοµής σύµφωνα µε τις διεθνείς προδιαγραφές συντελεί στην
προστασία των κτιρίων, στην βελτίωση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας,
στην αύξηση της ατµοσφαιρικής υγρασίας στις πόλεις και στην δηµιουργία
νέων αστικών υπαίθριων χώρων. Τα φυτεµένα δώµατα αποτελούν ένα βασικό
εργαλείο της βιοκλιµατικής αρχιτεκτονικής και της οικολογικής δόµησης και
δηµιουργούν ευνοϊκές περιβαλλοντικές συνθήκες.
Η έλλειψη ατµοσφαιρικής υγρασίας στις πόλεις
Τα φαινόµενα ξηρασίας που παρατηρούνται στα σύγχρονα αστικά κέντρα
οφείλονται κυρίως στην έλλειψη φυσικής βλάστησης και στην απουσία
επιφανειών που απορροφούν και επιτρέπουν την φυσική διήθηση και
εξάτµιση του νερού. Οι σκληρές δοµηµένες επιφάνειες δεν συγκρατούν τα
όµβρια ύδατα, αντιθέτως συµβάλουν στην γρήγορη αποµάκρυνση τους στο
αποχετευτικό δίκτυο παρακάµπτοντας τον υδρολογικό κύκλο. Η µείωση των
επιφανειών που επιτρέπουν την εξάτµιση του επιφανειακού νερού, σε
συνδυασµό µε την πυκνή και υψηλή δόµηση που διακόπτει την κίνηση των
ανέµων προς τα αστικά κέντρα συµβάλουν στην µειωµένη ατµοσφαιρική
υγρασία.
Η αύξηση της κτιριακής επιφάνειας σε σχέση µε αυτές της φυσικής
βλάστησης συµβάλει στην µεγαλύτερη απορροή και επιβάρυνση του
περιβάλλοντος κατά την διάρκεια βροχοπτώσεων. Τα πληµµυρικά φαινόµενα
είναι εντονότερα καθώς το νερό απορρέει ελεύθερα µε ταχύτητα προς το
αποχετευτικό δίκτυο.
Φυτεµένα δώµατα - Η φυσική µέθοδος συγκράτησης του νερού
Οι φυτεµένες επιφάνειες που δηµιουργούνται στις οροφές των κτιρίων
σύµφωνα µε την σύγχρονη τεχνολογία υποδοµής φυτεµένων δωµάτων
αποθηκεύουν το νερό και µειώνουν σηµαντικά την απορροή του. Το ποσοστό
νερού που αποθηκεύεται στα συστήµατα υποδοµής των φυτεµένων δωµάτων,
εξαρτάται από το είδος της πολυεπίπεδης διαστρωµάτωσης υλικών υποδοµής,
το συνολικό βάθος εφαρµογής του υποστρώµατος ανάπτυξης, καθώς και από
τις τοπικές κλιµατικές συνθήκες.
Τα εξειδικευµένα υλικά αποστράγγισης και προστασίας αποθηκεύουν έως και
17 λίτρα νερού ανά τετραγωνικό µέτρο επιφάνειας (ZinCo Aquatec®45) τα
οποία αποδίδουν στην συνέχεια στα φυτά. Τα συστήµατα υποδοµής είναι
σχεδιασµένα ώστε να επιτρέπουν ταυτόχρονα την απορροή του πλεονάζοντος
νερού και να συµβάλουν στην απαραίτητη κυκλοφορία αέρα για την
ανάπτυξης του ριζικού συστήµατος των φυτών. Η µεγάλη αποθηκευτική τους
ικανότητα σε νερό είναι ιδιαίτερα σηµαντική παράµετρος στις κλιµατικές
συνθήκες της Ελλάδος για την µειωµένη άρδευση και κατανάλωση νερού.
Το νερό που αποθηκεύεται στις οροφές των κτιρίων αποδίδεται σταδιακά
µέσω των φαινοµένων της εξάτµισης και της διαπνοής και επαναπροσδιορίζει
τη σχέση του φυσικού εδάφους µε το κτίριο. Οι υδρατµοί που διαχέονται στην
ατµόσφαιρα από τις φυτεµένες οροφές, συµπυκνώνονται και υγροποιούνται
για να προκαλέσουν πάλι βροχοπτώσεις στο αστικό περιβάλλον.
Η µείωση του συντελεστή απορροής
Ο συντελεστής απορροής - η ταχύτητα δηλαδή µε την οποία αποµακρύνεται
το νερό από τις οροφές κτιρίων που είναι φυτεµένες µειώνεται σηµαντικά.
Το ποσοστό µείωσης εξαρτάται από το είδος και την υδατοϊκανότητα του
υποστρώµατος ανάπτυξης και από το συνολικό βάθος διάστρωσης.
∆ιάγραµµα 1: Σύγκριση του συντελεστή απορροής Φυτεµένου ∆ώµατος Εκτατικού
τύπου / ∆ώµατος µε χαλίκι
Στο ∆ιάγραµµα 1 συγκρίνεται η απορροή σε φυτεµένο δώµα εκτατικού τύπου
και σε δώµα µε χαλίκι, σε βροχόπτωση 20mm που είχε δεκαπεντάλεπτη
διάρκεια. Στο τέλος του φαινόµενου το 80% του όγκου νερού που
αναλογούσε στην επιφάνεια της στέγης έχει αποµακρυνθεί από την
διάστρωση µε το χαλίκι ενώ µόλις 25% είναι το αντίστοιχο ποσοστό στο
φυτεµένο δώµα.
∆ιάγραµµα 2: ∆ιακύµανση του συντελεστή απορροής ανάλογα σε το ύψος του εφαρµοζόµενου συστήµατος υποδοµής φυτεµένου δώµατος
Στο ∆ιάγραµµα 2 αποτυπώνεται η µείωση του συντελεστή απορροής σε
συνάρτηση µε το βάθος του υποστρώµατος ανάπτυξης σύµφωνα µε τις
προδιαγραφές FLL. Ο εκτατικός τύπος φυτεµένου δώµατος (ύψος υποδοµής:
15-18εκ.) συγκρατεί το 65-70% των όµβριων υδάτων ενώ ο εντατικός τύπος
µέχρι και το 90% ανάλογα µε την ένταση και την συχνότητα των
βροχοπτώσεων.
Η µειωµένη ή µηδαµινή απορροή σε ορισµένες περιπτώσεις από τα φυτεµένα
δώµατα µπορεί να λειτουργήσει θετικά στην αποφόρτιση των αποχετευτικών
δικτύων.
Το παράδειγµα του Νέου Κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδος
Το µεσογειακό φυτεµένο δώµα εκτατικού τύπου στο Νέο Κτίριο της Τράπεζας
της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη (Αρχιτεκτονες: Π.Νικηφορίδης, Β. Cuomo)
συµβάλει στην δηµιουργία ενός αειφόρου οικοσυστήµατος που βελτιώνει την
ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, διαχειρίζεται το νερό, προστατεύει το
κτίριο από ακραία καιρικά φαινόµενα. Η κατασκευή ακολούθησε τις
πρότυπες, κατευθυντήριες οδηγίες FLL για την κατασκευή και τη συντήρηση
των φυτεµένων δωµάτων που ισχύουν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Το οικολογικό δώµα του Νέου Κτιρίου της Τράπεζας είναι το µεγαλύτερο
φυτεµένο δώµα εκτατικού τύπου στην Ελλάδα και καλύπτει συνολική
επιφάνεια 2.000τµ. H εφαρµογή του ολοκληρώθηκε το 2009 µε το
ολοκληρωµένο σύστηµα υποδοµής Floradrain®FD25 ZinCo και συνολικό
βάθος διαστρωµάτωσης 15εκ. Η επιλογή των φυτών έγινε µε γνώµονα την
ελαχιστοποίηση της συντήρησης, και του απαιτούµενου νερού άρδευσης κατά
τους θερινούς µήνες όπου το υδατικό ισοζύγιο είναι αρνητικό.
Η οροφή του νέου κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδος µειώνει σηµαντικά τον
κίνδυνο πληµµυρικών φαινόµενων, καθώς περίπου το 55% του συνολικού
όγκου βροχόπτωσης διατηρείται στο υπόστρωµα ανάπτυξης των φυτών. Αυτό
σηµαίνει ότι τα 2.000 τ.µ. της πράσινης στέγης συγκρατούν έως και 500κµ.
νερού ανά έτος. Η σταδιακή απόδοση του νερού στο περιβάλλον µέσω της
εξάτµισης και της διαπνοής των φυτών, µειώνει τοπικά την θερµοκρασία,
αυξάνει την ατµοσφαιρική υγρασία και ενισχύει τις πιθανότητες
βροχόπτωσης.
Οι πράσινες οροφές και ο υδρολογικός κύκλος
∆εδοµένου ότι οι επιπτώσεις των κλιµατικών αλλαγών γίνονται εµφανείς
συχνότερα µε ακραία καιρικά φαινόµενα και έντονες βροχοπτώσεις, οι
µελετητές καλούνται να σχεδιάσουν κτίρια που ανταποκρίνονται στις
σηµερινές περιβαλλοντικές συνθήκες. Για τον σχεδιασµό, είναι απαραίτητη η
εφαρµογή ολοκληρωµένων τεχνικών για την συγκράτηση νερού, την µείωση
της ταχύτητας απορροής και των πλυµµηρικών φαινοµένων και την ενίσχυση
του διαθέσιµου επιφανειακού νερού προς εξάτµιση για την διατήρηση του
υδρολογικού κύκλου.
Τα φυτεµένα δώµατα συνδυάζουν τις µεθόδους διαχείρισης των όµβριων
υδάτων και προτείνονται ως ένα σηµαντικό µέτρο για την βελτίωση των
περιβαλλοντικών συνθηκών στις πόλεις. Η δηµιουργία και επέκταση ενός
πυκνού δικτύου φυτεµένων οροφών σε µεγάλο ποσοστό επιφανείας στις
πόλεις θα συµβάλει στην εξοικονόµηση έργων υποδοµής και προστασίας
διάβρωσης του εδάφους, στον έλεγχο της ρύπανσης του νερού καθώς και
στην αύξηση της ατµοσφαιρικής υγρασίας.
ΠΗΓΗ:https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=forums&srcid=MTUwNTE4NzMyOTc4ODE0NDY4MTMBMTI2NjYyNDE3ODcwODkyNzY2NjMBcjNhalZNQjBMa1FKATgBAXYy
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα σε όλη την παρέα του forum,
δεν ξέρω αν κυκλοφορήσατε σήμερα και με ποιο τρόπο έγινε η απόπειρα αυτή. Δείτε μερικές φωτογραφίες από την κατάσταση σε κεντρικούς δρόμους της πόλης.
Μήπως θα έπερεπε μέσα στα προγράμματα διαχείρισης των υδατικών πόρων να εντάξουμε την εφαρμογή πράσινων δωμάτων; Μήπως αντι να εκτελούμε συνεχώς έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στο έδαφος (και χωρίς αποτέλεσμα από ότι φαίνεται) θα πρέπει να αναζητήσουμε μέρος της λύσης στην αντικατάσταση των σκληρών επιφανειών των οροφών, με πράσινες μαλακές επιφάνειες;
Τα πολυλειτουργικά φυτεμένα δώματα μπορούν εκτός όλων των άλλων, να αποθηκεύσουν έως και το 60-70% της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης ανάλογα με τον τύπο που χρησιμοποιείται. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 90% στα εντατικού τύπου φυτεμένα δώματα! Διαβάστε το συννημένο άρθρο.
Καλή συνέχεια,
Γρηγόρης Κοτοπούλης