Πράσινη «πάνω» πόλη…..

04 Ιούλιος, 2012

Πράσινη «πάνω» πόλη…..

Οι ταρατσόκηποι προσφέρουν μια αφετηριακή δυνατότητα για την αναβάθμιση του αστικού χώρου.

Του Γιάννη Σχίζα

Με όρους Σαντάμ Χουσεϊν (!!), μπορούν να γίνουν η μητέρα όλων των αναπλάσεων (!), έστω και αν στην αρχική τους κατάσταση συνιστούν  πεδίο χειρισμού των γεωτεχνικών επιστημόνων.......

Αν δούμε λόγου χάρη  μια αναφορά του γεωτεχνικού Κώστα Τάτση, σχετικά με τα «φυτεμένα δώματα», http://taratsokipos.blogspot.gr/2012/06/17.html αντλούμε αρκετές πληροφορίες για τις λειτουργίες που μπορούν να υπηρετηθούν, μέσα από έναν αρχικό  μετασχηματισμό των ταρατσών :  Οι φυτεμένες ταράτσες  βελτιώνουν  την αισθητική του αστικού τοπίου, μειώνουν τις απορροές των όμβριων υδάτων και ενισχύουν τις γενικότερες αντιπλημμυρικές υποδομές της πόλης, επανεντάσσουν τη φύση  στον αστικό χώρο και  σε ορισμένο βαθμό «επανοικειώνουν» τους  πολίτες μαζί της, απορροφούν ρύπους και συμβάλουν στην σχετική απόσβεση των θορύβων. Όλα όμως αυτά απέχουν από το σημαντικότερο : Το οποίο έγκειται στο ότι  πέρα από τις παρέες των κοτσυφιών στις νέες αναβαθμισμένες στέγες, μπορούν εκεί  να εγκατασταθούν και οι ανθρώπινες παρέες (!)...

Οι  ταράτσες ως νέος «βιότοπος» του κατοίκου της πόλης ; Γιατί όχι ; Η ιδέα κομίζει περίσσεια χώρου δια πάσαν ήπια χρήση, πράγμα το οποίο σημαίνει  ριζική ανατροπή των υπαρκτών στενοτήτων του αστικού χώρου, επομένως ένα νέο καθεστώς αναλογιών αστικού χώρου προς τον αριθμό των  πολιτών...

Η «Καταστασιακή Διεθνής» υποστήριζε μια ενιαία αστική ανάπτυξη σε πυλωτές, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να διασώσει πολύτιμο επιφανειακό χώρο για τους χρήστες της πόλης...Πριν από αυτήν η Λεκορμπυζιανή λογική της τρισδιάστατης αστικής ανάπτυξης - σε ύψος αλλά και σε βάθος(υπογείως) - ενεργοποιούσε μια πιο σκληρή εικόνα και επέβαλε ως οικιστικό κύτταρο την "μεμονωμένη πολυκατοικία", αλλά πάντως είχε τον ίδιο γνώμονα, δηλαδή την αύξηση του διατιθέμενου επιφανειακού χώρου για τους πολίτες... Μια τέτοιου τύπου αντίληψη, με την  καθ' ύψος οικιστική ανάπτυξη να υπηρετεί  την εξοικονόμηση επιφανειακού χώρου, στα πλαίσια αλλαγών του ελληνικού Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, ήλθε πρόσφατα στην επιφάνεια από κάποιες  εξαγγελίες του Υφυπουργού ΠΕΚΑ Νίκου Σηφουνάκη.  Ανεξάρτητα από τέτοιου τύπου συλλήψεις, με περισσότερο ή λιγότερο «ψηλή» πόλη, με ουρανοξύστες ή εν γένει ψηλότερα κτίρια,  η  πρακτική του  πρασινίσματος σε συνδυασμό με την προώθηση της συνοχής των ταρατσών  και με την οργάνωση της προσπελασιμότητας των πολιτών, θα οδηγούσε τελικά σε μια άλλη εξέλιξη.  Θα οδηγούσε σε μια «Πάνω πόλη» με σημαντικές λειτουργίες και εξυπηρετήσεις, ανάλογες ή και υπέρτερες από αυτές του επιφανειακού, «γειωμένου» χώρου...

Οι συνεχόμενοι ταρατσόκηποι θα υπηρετούσαν την «ανοικτότητα» της πόλης, χωρίς όμως να την τέμνουν με τον τρόπο του μοντερνισμού, χωρίς να θίγουν τη συνέχειά της, χωρίς να συνηγορούν με ιδιαίτερα υψηλές κατασκευές. Οι ταρατσόκηποι θα έκαναν απολαύσιμο ένα άλλο αστικό τοπίο, χωρίς γκλαμουριές και χωρίς να θίγουν κάποια στοιχεία εγγύτητας και οικειότητας, που υπάρχουν στη σημερινή πυκνοδομημένη έως ασφυκτιώσα πόλη.

Στη δεκαετία του 60 ο Kevin Lynch έκφραζε  το αίτημα της αστικής ποικιλότητας, όταν υποστήριζε   ότι κανονικά η μπροστινή πόρτα ενός κατοίκου θα έπρεπε να ανοίγει σε ένα  πολυσύχναστο δρόμο, ενώ η πισινή σε ένα πάρκο...Το αίτημα αυτό θα μπορούσε να υπηρετηθεί πολύ περισσότερο, σε μια διεπίπεδη, πολυεικαστική και σχεδόν υβριδική πόλη(με μεγάλη δοσολογία φύσης....), με πολύ μεγαλύτερες ανέσεις χώρου από την υπάρχουσα...

Ένας υπέργειος ελεύθερος χώρος, που θα αποσυμφορούσε ιδιαίτερα πυκνοδομημένες περιοχές , θα «πατούσε» πάνω σε ορισμένες προϋποθέσεις δομικής ασφαλείας, θα προϋπέθετε εργασίες για τη συνένωση ταρατσών, για τη προσπελασιμότητα των πολιτών από νέες διαδρομές και - κυρίως και προπάντων - για το σεβασμό της ατομικής ζωής των κατοίκων του υπόροφου ή «υπο-κείμενου» χώρου...

Δεν μπορώ να υποδείξω  ένα τέτοιο ενιαιοποιημένο-υπέργειο ελεύθερο χώρο - όμως είδα κάποτε στη Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, έναν επίγειο , ενιαιοποιημένο ελεύθερο χώρο, που προέκυψε από την συναρμολόγηση των ακάλυπτων χώρων κάποιων πολυκατοικιών...Το συγκεκριμένο μικροτοπίο , εμπνευσμένο από  ιδέες της εποχής Τρίτση, δεν είχε τίποτε το ιδιαίτερα εντυπωσιακό : Όμως η αίσθηση της ελευθεριότητας , του αερισμού και της από-ασφυξιοποίησης του κατοίκου  από τη τυραννία των τοίχων και των εμποδίων , ήταν πραγματικά απαράμιλλη....

του Γιάννη Σχίζα

Το παραπάνω άρθρο είναι μετεξέλιξη κειμένου που δημοσιεύτηκε στο http://oikologein.blogspot.gr/2012/06/blog-post_16.html