Τα πράσινα δώματα στην Ελλάδα

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στον Οδηγό για τον κήπο, τεύχος 11.

Το πράσινο στις πόλεις μας  κατά γενική ομολογία είναι  παραμελημένο και πολύ λίγο. Το πραγματικό έδαφος εξαφανίζεται μπροστά στα οικονομικά συμφέροντα, οικιστικές ανάγκες  δρόμους, και τα ελάχιστα αστικά κενά που απομένουν συνήθως καλύπτονται με σκληρά υλικά.

Η ανάγκη για χώρους πρασίνου (πράσινα δώματα)  είναι  μεγάλη  ώστε να υπάρχουν περιοχές χαλάρωσης, επαφής με την φύση και την πραγματικότητα που καταστρέφουμε. Αποδείχθηκε ότι η έλλειψη πρασίνου μειώνει και τις αξίες των ακινήτων, απαξιώνει περιοχές ενώ οι γειτονιές με πράσινο είναι περιζήτητες και με υπερδιπλάσιες αξίες . Πέρα από την αισθητική βελτιώνει το κλίμα μιας περιοχής, την ποιότητα του αέρα, μειώνει τον θόρυβο  και επενεργεί θετικά στην  υγεία των κατοίκων.

Η κατάσταση στην Αττική επιβαρύνεται συνεχώς όπου κατά την προηγούμενη δεκαετία καλύφθηκαν με μπετό 90 τετραγωνικά χιλιόμετρα!! Παρόμοιες πιέσεις αντιμετωπίζουν  όλες οι μεγάλες πόλεις παγκόσμια και μία αποτελεσματική και οικονομική διέξοδός είναι  η φύτευση των δωμάτων. Δίνουν χρήση στους άχρηστους χώρους των οικοδομών και έχουν πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα  με οικονομικό τρόπο. Η δυνατότητα χρήσης των πράσινων δωμάτων δεν μπορεί να είναι με κανένα τρόπο δικαιολογία για παραπέρα κλείσιμο των ελάχιστων ελεύθερων χώρων που υπάρχουν σήμερα και την μετατροπή τους σε εμπορικά κέντρα, χώροι στάθμευσης ή νέα δημόσια κτήρια.

Τα πράσινα δώματα είναι μία δυνατότητα δημιουργίας υπαίθριων χώρων πρασίνου πάνω στις οικοδομές για ιδιωτική ή για δημόσια χρήση με όλα τα θετικά σε οικολογικό, ενεργειακό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Τα πρακτικά οφέλη είναι επομένως προφανή.

Στην Ελλάδα έχει αρχίσει να συζητείται το θέμα και έχουν ξεκινήσει ορισμένες πρωτοβουλίες για την δημιουργία πράσινων ταρατσών σε δημόσια και σε αρκετά ιδιωτικά  κτήρια της πρωτεύουσας.  Έχουμε μεγάλη απόσταση από την πραγματικότητα των άλλων ευρωπαϊκών και μητροπόλεων στον κόσμο όπου τα πράσινα δώματα έχουν αρχίσει να είναι ένα σημαντικό ποσοστό στην συνολική επιφάνεια  δωμάτων.

Απέχουμε όμως ακόμα πολύ από το να αποκτήσουμε μια συνολική πολιτική για τα πράσινα δώματα στην Ελλάδα που θα έχουμε πρακτικά αποτελέσματα  και αυτό διότι πέρα από διακηρύξεις και ωραία λόγια δεν έχουμε στόχους σε αυτή τη κατεύθυνση.  Η προώθηση σε πολλές χώρες γίνονται από τις εταιρείες αποχέτευσης διότι κατακρατούν και καθυστερούν το βρόχινο νερό και στις πόλεις δεν απαιτείται αντικατάσταση του δικτύου των όμβριων που απαιτεί τεράστια κονδύλια και ταλαιπωρία για την πόλη. Η επιδότηση ή η έκπτωση  στα τέλη είναι σχεδιασμός που αποδίδει  στο μέλλον, και είναι φανερό ότι λείπει και σε αυτό τον τομέα στην χώρα μας.

Χρειάζεται και πολιτική που θα ευαισθητοποιήσει τους πολίτες και θα κατασκευάζονται περισσότεροι ταρατσόκηποι, όχι μόνο στα δημόσια κτίρια, αλλά και στο σπίτι του κάθε πολίτη των πόλεων μας. Τώρα που βρισκόμαστε στην αρχή και αρχίζουν να αναδεικνύονται τα πρώτα έργα, είναι ευκαιρία να δώσουμε τα κίνητρα που θα επιτρέψουν την δημιουργία πράσινων ταρατσών σε όσο το δυνατόν περισσότερα κτίρια είναι εφικτό.

Για να γίνουν πραγματικότητα τα πράσινα δώματα, υπάρχουν οι πρακτικές προϋποθέσεις  όπως επαρκώς εκπαιδευμένο δυναμικό εταιρειών κατασκευαστών φυτεμένων δωμάτων σχεδόν όλες με στελέχη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης-γεωπόνους από τις καλύτερες σε προσόντα πανευρωπαϊκά. Σημαντική εμπειρία από τους πανεπιστημιακούς φορείς που έχουν πραγματοποιήσει και  έχουν εν εξελίξει αρκετά ερευνητικά προγράμματα με το αντικείμενο εκπαιδεύοντας  φοιτητές και  όπως οι γεωπονικές σχολές, και κάποια ΤΕΙ,    και έχουν κατασκευαστεί μία κρίσιμη μάζα πράσινων δωμάτων και έχουμε πλέον και  απτά αποτελέσματα  ποιες τεχνολογίες  είναι προτιμότερες, Υπάρχουν και προδιαγραφές στα ελληνικά -πέρα από τις παγκόσμια αποδεκτές FLL- που είναι δωρεάν στην ιστοσελίδα της ΠΕΕΓΕΠ http://www.peegep.gr/. Το θέμα της μελέτης έχει λυθεί από την Ευρωπαϊκή  νομοθεσία  (cpv) όπου τις πραγματοποιούν οι μελετητές κατηγορίας 25 Γεωπόνοι , Δασολόγοι και Αρχιτέκτονες Τοπίου.

    

 Υπάρχουν και προβλήματα όπως προτάσεις για δώματα εκτός προδιαγραφών από  κάποιους που ισχυρίζονται ότι έχουν κάνει μελέτες και έχουν βρει επαναστατικές και  λύσεις  όπως χώμα στην ταράτσα (υπολογισμός για το βάρος) ή μόνο τύρφη που βέβαια δεν  δέχονται και ούτε αντέχουν στην εξέταση από ερευνητές  και γι αυτό καλύτερα να μην τις δοκιμάσετε και στο σπίτι σας διότι τα κακά μαντάτα θα έρθουν αργά ή γρήγορα…. Αυτές οι παιδικές ασθένειες λειτουργούν στην χώρα μας ακόμα και με ανθρώπινα φάρμακα και εύκολα ξεπερνιούνται από τους προσεκτικούς.

    

Το θέμα για τα πράσινα δώματα στην Ελλάδα δεν προωθείτε σχεδόν καθόλου από τους πολιτικούς μας  και με ένα ελάχιστο σχεδιασμό θα μπορούσε να αναπτυχθεί αρκετά. Τέτοια μέτρα  θα μπορούσαν να είναι:

    

Θεσμικό πλαίσιο όπου  θα εξασφαλίσει την ποιότητα των έργων και εμποδίζοντας τσαρλατάνους να παίζουν με την περιουσία  και την φήμη των ταρατσόκηπων . Ένα κακό πράσινο δώμα κατασκευασμένο από τσαρλατάνο,  θα σταματήσει εκατό σωστά να γίνουν λόγο διασποράς λανθασμένων πληροφοριών. Έτσι πρέπει οι προδιαγραφές να οριστούν επίσημα  όπως και οι όροι, οι προϋποθέσεις φύτευσης στεγών και ταρατσών.

Να είναι  υποχρεωτική η κατασκευή πράσινων στεγών σε όλα τα καινούρια δημόσια κτίρια και σε ιδιωτικά σε σχέση με τους όρους δόμησης.  Να δοθούν επίσης συγκεκριμένα κίνητρα για την επέκταση των πράσινων ταρατσών στα ιδιωτικά κτίρια.

Ορισμένα από τα  αυτά  που θα μπορούσαν να είναι:

η μείωση στα τέλη αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ σε κτίρια που διαθέτουν πράσινες ταράτσες καθώς αποδεδειγμένα συγκρατούν τα όμβρια ύδατα,

η αύξηση του συντελεστή δόμησης σε κτίρια που ενσωματώνουν κατασκευαστικά πράσινες στέγες,  η  ενεργοποίηση του ΕΤΕΡΠΣ δηλαδή του οικολογικού φόρου που πληρώνουμε όλοι με την βενζίνη (το πράσινο ταληράκι του Στεφ. Μάνου) το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για πράσινο και να μην χάνεται σε διαδρόμους του ΥΠΕΧΩΔΕ,η επιδότηση μέσω προγραμμάτων του ΕΣΠΑ μέρους της μελέτης και κατασκευής πράσινων ταρατσών  όπως το «ΚΕΛΥΦΟΣ» ή το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ»

Με τέτοια  και ανάλογα κίνητρα, καλό σχεδιασμό  καλή διάθεση, μπορούμε να πρασινίσουμε τις ταράτσες μας με σημαντικά οφέλη για την πόλη μας, οικονομία σε ενέργεια, στο περιβάλλον, την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητά μας.

Κείμενο - Φωτογραφίες

ΤΟΠΙΟΔΟΜΗ