Το άρθρο αυτό έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα Καθημερινή, του Θανάση Τσιγγάνα.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Το ενεργειακό πρόβλημα οξύνεται συνεχώς και οι επιστήμονες σε όλα τα ερευνητικά εργαστήρια του κόσμου καλούνται να βρουν λύσεις για το περιβάλλον, τη διατήρηση, την εξοικονόμηση και την παραγωγή ενέργειας.
Ενα από τα σημαντικότερα εργαστήρια του ΑΠΘ που ασχολείται με τον υπολογισμό και την αξιολόγηση της εξοικονόμησης ενέργειας, μελετώντας για ένα χρόνο το αστικό περιβάλλον της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου, καταλήγει σε μια ενδιαφέρουσα πρόταση: Φυτέψτε στις ταράτσες σας! Ταρατσόκηποι ή πράσινα δώματα, πράσινες οροφές ή greeroofs είναι μια σχετικά νέα προσέγγιση στην κατασκευή κτιρίων, αλλά, όπως όλα δείχνουν, και μια αξιόλογη λύση στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ανάπτυξη πρασίνου, που τόσο λείπει από τις τρεις μεγαλουπόλεις της χώρας.
Οπως διαπίστωσε η ομάδα, τα πράσινα δώματα που κάνουν την εμφάνισή τους τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα μπορεί να προσφέρουν πολλαπλά οφέλη, ενεργειακά, περιβαλλοντικά, ακόμη και κοινωνικά αν κατασκευαστούν και λειτουργήσουν με επιστημονική καθοδήγηση.
Η 10μελής ομάδα του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ Καβάλας μελέτησε τη συμπεριφορά φυτεμένου δώματος σε δύο τύπους κτιρίων: σε ένα κτίριο γραφείων ηλικίας 30 ετών, χωρίς θερμομόνωση και βιοκλιματισμό και σε μια νεόδμητη διπλοκατοικία βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, συνυπολογίζοντας τα κλιματικά δεδομένα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο. Τα αποτελέσματα της προσομοίωσης με τοπικά φυτά της κάθε περιοχής (στο Ηράκλειο επελέγησαν ποώδη φυτά που ευδοκιμούν στην Κρήτη) είναι εντυπωσιακά, όπως λένε τα μέλη της ομάδας.
Ο κήπος στην ταράτσα του κτιρίου γραφείων περιορίζει κατά 14,5% την κατανάλωση ενέργειας στη Θεσσαλονίκη, 15,1% στην Αθήνα και 16,7% στο Ηράκλειο. Για την εξοικονόμηση ενέργειας το καλοκαίρι (ψύξη) τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 3,4%, 8,4% και 9,1%.
Στην περίπτωση της βιοκλιματικής διπλοκατοικίας με μόνωση, το ποσοστό εξοικονόμησης είναι λιγότερο εντυπωσιακό και η εξοικονόμηση ενέργειας κυμαίνεται σε θέρμανση - ψύξη από 1% έως 2%. Καθώς στην Ελλάδα μόνο 7% των κτιρίων είναι μονωμένα, ο κήπος στην ταράτσα φαντάζει ως η ιδανική λύση.
Αποτελέσματα ερευνών και ειδικοί συμφωνούν πλέον ότι πέραν της εξοικονόμησης ενέργειας και της αισθητικής βελτίωσης των γκρίζων μεγαλουπόλεων, το πράσινο δώμα μπορεί να λειτουργεί και ως ασπίδα προστασίας στα ντεσιμπέλ των δρόμων, όαση δροσιάς ενάντια στον καύσωνα (αφού μειώνει μέχρι και 35 βαθμούς Κελσίου τη θερμοκρασία στην επιφάνεια της καυτής ταράτσας).
Γίνεται επίσης χώρος αναψυχής και ανάπτυξης των κοινωνικών σχέσεων, προσφέρει προστασία από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (99% σύμφωνα με έρευνα Γερμανών), μπορεί να αυξήσει την αντικειμενική αξία του κτιρίου και τον χρόνο ζωής των υλικών δόμησης, την αντιπλημμυρική προστασία μιας πόλης (αφού τα νερά από μια πολυκατοικία σχεδιασμένη με πράσινο δώμα προβλέπεται να καταλήγουν σε δεξαμενή ή στο δίκτυο ομβρίων), μπορεί να λειτουργήσει ως φίλτρο απέναντι στο αιωρούμενα σωματίδια των μεγαλουπόλεων, να κάνει τα πουλιά να επιστρέψουν στην πόλη κ. ά.
Το σημαντικότερο, όμως, σύμφωνα με τον καθηγητή Μηχανολόγων - Μηχανικών του ΑΠΘ κ. Αγι Παπαδόπουλο που συμμετείχε στη μελέτη, «είναι ότι τα πράσινα δώματα μπορούν να προσφέρουν λύση στο πρόβλημα των θερμικών νησίδων που έχουν μεταβάλει το μικροκλίμα των συγκεκριμένων τσιμεντουπόλεων, καθώς δροσίζουν όχι μόνο την πολυκατοικία στην οποία βρίσκονται, αλλά και το περιβάλλον γύρω τους».
Μια αύξηση πρασίνου 10% στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (η οποία εμφανίζει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες πρασίνου στη χώρα με 2 τ. μ. /κάτοικο) θα μπορούσε να μειώσει κατά 1-1,5 βαθμό Κελσίου τη θερμοκρασία το καλοκαίρι, εκτιμά ο κ. Παπαδόπουλος.
Για τις τρεις πόλεις της μελέτης που πνίγονται στο μπετόν και αντιμετωπίζουν προβλήματα θερμικών νησίδων τέτοιες μειώσεις είναι... ανάσες ζωής.
H στατικότητα
Ωστόσο, όλες οι ταράτσες δεν μπορούν να δεχθούν το πράσινο. Ο αναπληρωτής καθηγητής του ΑΠΘ τονίζει ότι πρέπει να συνυπολογιστεί η στατικότητα του κτιρίου (κυρίως όσων κατασκευάστηκαν πριν από το 1985), αν μπορεί να δεχθεί φυτά, χώμα, σύστημα άρδευσης κ. λπ. Η συγκεκριμένη μελέτη για κτίριο χωρίς μόνωση προσδιόρισε το κόστος σε 150-350 ευρώ ανά τ. μ., ενώ άλλες μελέτες έχουν εκτιμήσει το κόστος σε 5-20 ευρώ/τ. μ. πάνω από την τιμή κατασκευής του συμβατικού δώματος.
«Στις τρεις αυτές ελληνικές μεγαλουπόλεις τα περισσότερα από τα παλιά κτίρια εμφανίζονται προβληματικά για μια τέτοια πράσινη παρέμβαση», σημειώνει ο κ. Παπαδόπουλος, ενώ η ασυμφωνία των ενοίκων, η ύπαρξη κάποιου αυθαίρετου κτίσματος στην ταράτσα ή το υπάρχον... δάσος κεραιών είναι οι τρεις συνήθεις ανασχετικοί παράγοντες.
Το Εργαστήρι του ΑΠΘ «τρέχει» αυτήν την περίοδο μια νέα μελέτη, που σκοπό έχει να προσεγγίσει το συνολικό εμβαδόν των ταρατσών στην Θεσσαλονίκη που μπορούν να αξιοποιηθούν είτε για την εγκατάσταση πράσινου δώματος είτε φωτοβολταϊκών. Μια πρώτη εκτίμηση από το κέντρο της Θεσσαλονίκης (παλιές πολυκατοικίες) δείχνει ότι το ποσοστό που μπορεί να αξιοποιηθεί πραγματικά είναι γύρω στο 60%.
Εξαπλώνονται στο εξωτερικό
Ποσοστό 5%-10% μεγάλων κτιριακών συγκροτημάτων που στεγάζουν γραφεία εταιρειών και υπηρεσίες σε ΗΠΑ, Ιαπωνία και Ευρώπη -σε Ολλανδία, Γερμανία (π. χ. κέντρο Φρανκφούρτης), Αυστρία- συμπεριλαμβάνουν στις μελέτες κατασκευής το πράσινο δώμα.
Ερευνες πανεπιστημιακών ιδρυμάτων έχουν προσδιορίσει περίπου 20 πράσινα πλεονεκτήματα από τη λειτουργία των greeroofs.
Μάλιστα, μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία έχει λανσάρει για τη φύτευση των δωμάτων στα κτίριά της το σλόγκαν «Δεν κάνουμε χάρη. Είναι επικερδής εργασία».
Το δημαρχείο του Σικάγου δεν χρησιμοποιεί πλέον κλιματιστικά και εταιρείες που έχουν εγκαταστήσει πράσινα δώματα δηλώνουν ότι οι χώροι κάτω από αυτά έχουν μειώσει την κατανάλωση ενέργειας πάνω από το 25%, ενώ η παραγωγικότητα των ανθρώπων, λόγω του πράσινου περιβάλλοντος, εμφανίζει αύξηση έως και 25%.
Πρόσφατη έρευνα (του περασμένου Σεπτεμβρίου) από το Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν έδειξε ότι οι πράσινες στέγες θα μπορούσαν να καταπολεμήσουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η αντικατάσταση υλικών στέγασης με φυτά σε μια αστική περιοχή με πληθυσμό ενός εκατομμυρίου (όσο π. χ. της Θεσσαλονίκης) θα ισοδυναμούσε με τον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται από 10.000 αυτοκίνητα τύπου 4x4 μεσαίου μεγέθους.
Αναλογα Αρθρά :
